Zakup kolekcji ikon: św. Jana Chrzciciela oraz Wniebowstąpienia Pańskiego do zbiorów Muzeum Kresów w Lubaczowie

Zakup kolekcji ikon: św. Jana Chrzciciela oraz Wniebowstąpienia Pańskiego do zbiorów Muzeum Kresów w Lubaczowie

Celem zadania jest zakup kolekcji dwóch ikon: św. Jana Chrzciciela oraz Wniebowstąpienia Pańskiego do zbiorów Muzeum Kresów w Lubaczowie. Ikony powstały w najlepszym okresie rozwoju malarstwa ikonowego na ziemiach ruskich dawnej Rzeczypospolitej, szczególnie na terenie eparchii przemyskiej (XVII/XVIII w).

Ikona św. Jana Chrzciciela, z rzędu namiestnego ikonostasu (chramowa?). Podobrazie z dwóch desek z drewna iglastego, o wymiarach: 80 cm (wysokość), 60 cm (szerokość), 1,8 cm (grubość), prostokątne, z parą poziomych szpong na całej szerokości podobrazia, z otworami na obwodzie po kołkowaniu do struktury przegrody (ramy). Pole obrazowe prostokątne, z gruntowanym marginesem na osadzenie w ramie. Malowidło temperowe na gruncie kredowo-klejowym, ze srebrzeniem w tle i nimbie. Inskrypcje cerkiewnosłowiańskie.

Święty Jan ukazany frontalnie, od wysokości kolan, prawa dłoń uniesiona w geście błogosławieństwa, na lewym ramieniu rozwinięty, biały zwój z tekstem pisanym czernią (Mt.3,2; 3,10): „ПОКАЙТЄСѦ ЛЮДIЄ ПОКАЙТЄСѦ ПРIБЛИЖIТЬСѦ ВАМЬ ЦРСТВО НЄБНОЄ ЮЖЄ БО СЄКЄРА” („Pokajajcie się ludzie. Pokajajcie się. Przybliżyło się do Was Królestwo Niebieskie. Już siekiera przy korzeniu drzewa). Święty odziany we włosiennicę, przepasaną czarnym paskiem z klamrą. Niebieski płaszcz o czerwonym podbiciu płaszczu na ramionach. Tło srebrzone, reliefowe, w ornament z winnej łozy. Nimb srebrzony, gładki, podkreślony podwójnie rytowanym konturem. Inskrypcja opisująca przedstawienie przy górnej krawędzi, czerwienią: „Сти Иωанъ Крєстєлъ” („Święty Jan Chrzciciel”). Modelunek laserunkowy, walorowo różnicujący kolor lokalny, ciemne konturowanie.

Zabytek powstał pod kon. XVII w. Pierwotnie należał do namiestnego rzędu przegrody ołtarzowej (ikonostasu), nieznanej cerkwi w historycznej eparchii przemyskiej. Wykonany w warsztacie lokalnym.

Ikona Wniebowstąpienia Pańskiego, z rzędu namiestnego ikonostasu (chramowa) lub z nastawy ołtarza-kiotu. Podobrazie z trzech desek z drewna jodłowego, o wymiarach: 142 cm (wysokość), 82 cm (szerokość), 2,2 cm (grubość), prostokątne, ze ściętymi ukośnie górnymi narożami, z parą poziomych szpong na całej szerokości podobrazia, z otworami na obwodzie po kołkowaniu do struktury ramy lub nastawy. Pole obrazowe prostokątne, zamknięte w górnej partii łukiem nadwieszonym, dwuramiennym, z gruntowanym marginesem na osadzenie w ramie. Malowidło temperowe na gruncie kredowo-klejowym. Tło srebrzone, reliefowe, w ornament z wici roślinnej. Nimby srebrzone, gładkie, podkreślone rytym konturem. Inskrypcje cerkiewnosłowiańskie.

W polu obrazowym przedstawienie Wniebowstąpienia. W dolnej partii, na tle wzgórza z graficznie opracowanymi kępami kwiatów Apostołowie (na pierwszym planie śś. Piotr i Paweł) zgromadzeni wokół Bogurodzicy – Matki Kościoła, adorowanej przez parę Aniołów odzianych w biały sticharion i czerwony sakos. Maria w niebieskiej sukni, na której ciemnoczerwony maforion, spięty na piersi, dłonie uniesione. Wyżej Chrystus stojący na obłoku, w białej, przepasanej tunice i czerwonym płaszczu, błogosławiący prawicą, z błękitną kulą na lewej dłoni (na niej: „Σ.Σ.Σ.” – „Święty, Święty, Święty”), ukazany na tle owalnej, srebrzonej mandorli (z promienistym reliefem), unoszonej przez czterech Aniołów i parę Cherubinów. Naiwny, dekoracyjny sposób obrazowania. Gama barwna budowana na ugrach, czerwieni i błękicie. Modelunek laserunkowy, miejscowo różnicowany chromatycznie, z wyraźnym, ciemnym konturowaniem. Inskrypcja opisująca przedstawienie przy prawej krawędzi kompozycji obrazowej, u podstawy łuku, czernią: „(С)тo(є) ВОЗНЄΣЄНІЄ ГДА НАШЄГО ІСА ХТА” („Święte Wniebowstąpienie Pana Naszego Jezusa Chrystusa”). Modelunek laserunkowy, walorowo różnicujący kolor lokalny, ciemne konturowanie. Na odwrociu ikony, polichromowanym monochromatycznie inskrypcja kaligrafowana czernią, w języku ukraińskim, o treści: „Р.Б. 1904. / відновлєно. Старанйм, пароха / Йосафа Карановича и провізора / Димтра Кухти. Иь Василя Борєвича / и вйїта Игнаша Колоди..” („R/oku/ B/ożego/ 1904. Odnowiono staraniem parocha (proboszcza) Josyfa Karanowycza i prowizora Dymitra Kuchty i Wasyla Borewycza i wójta Ihnasza (Ignacego) Kołody”. Zabytek powstał w 2 ćw. XVIII w. Pierwotnie należał do namiestnego rzędu przegrody ołtarzowej (ikonostasu) lub nastawy ołtarza-kiotu, zapewne cerkwi pw. Archanioła Michała w Cetuli (wieś, obecnie w gm. Wiązownica, w pow. jarosławskim). Atrybucja na podstawie daty rocznej – 1904 odnowienia ikony i nazwiska proboszcza, umieszczonych w inskrypcji na jej odwrociu. Josyf Karanowycz był parochem w Cetuli w latach 1903–1913.

Łączna wartość zadania, w ramach którego zakupiono ikony wyniosła 76 500,00 zł, przy dofinansowaniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wysokości 61 000,00 zł, wsparciu Powiatu Lubaczowskiego (7 000,00 zł), Województwa Podkarpackiego (7 000,00 zł) oraz środkach własnych Muzeum (1 500,00 zł).

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z budżetu państwa w ramach programu własnego Narodowego Instytutu Muzeów „Rozbudowa zbiorów muzealnych”.

Informacja o przyznaniu dofinansowania >>>

NAZWA PROJEKTU

Zakup kolekcji ikon: św. Jana Chrzciciela oraz Wniebowstąpienia Pańskiego do zbiorów Muzeum Kresów w Lubaczowie

Wartość Projektu

76 500,00 zł

Finansowanie

61 000,00 zł – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

7 000,00 zł – Powiat Lubaczowski

7 000,00 zł – Województwo Podkarpackie

1 500,00 zł – środki własne Muzeum Kresów w Lubaczowie

Czas trwania

2023

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content