lip 18 2023 - lip 18 2023

Miasto warstw. Lwów 2014–2019

Lwów to miasto, którego warstwy widoczne są gołym okiem. Nie da się ich nie zauważyć, a mając do dyspozycji aparat fotograficzny, nie sposób ich nie sfotografować.

Warstwa turystyczna nieudolnie przykrywa warstwę nieturystyczną, gdy w pobliżu restauracji piętrzą się śmieci w rzędzie przepełnionych kontenerów. Na warstwie kulturowej – z racji historycznych mieszającej stare wątki polskie z nowymi, ukraińskimi – silnie odciska się sowieckie niszczycielstwo. W starych kościołach katolickich, w których obecnie sprawuje się obrządki greckokatolickie, boleśnie rzucają się w oczy ślady agresywnej desekularyzacji z czasów komunistycznych.

Mickiewicze, a obok kolorowe murale w estetyce ludowej. Odnowione z rozmachem kamienice, do których prowadzą dziewiętnastowieczne kocie łby wystające spod stopionego asfaltu. Przestrzelone sowieckimi pociskami figury Maryi z Jezusem i przystrojone kwiatami na Boże Ciało świątynie, w których gromadzą się rozmodlone tłumy. Piękno i brzydota. Wzniosłość i przyziemność. Dostojeństwo i prostactwo. Miasto i wieś. Przepych i ubóstwo. Wreszcie pokój i wojna.

Tak się złożyło, że przedstawione tutaj zdjęcia pokazują, iż Lwów dotknięty przeszłymi konfliktami nie był Lwowem powojennym, ale Lwowem międzywojennym. To Lwów, który – choć pamięta wojnę i jest miastem pokoju – nie spodziewa się jeszcze agresji rosyjskiej. Wydawać by się mogło, że każde stare miasto (i jego okolice) wypełnione jest śladami przeszłości, ale chyba żadne w takim stopniu i tak spektakularnie jak Lwów, gdzie fizycznie zza tryzuba wystaje orzeł, a rozbite przez Sowietów ołtarze pozostawiły jasny ślad na murach.

Jako fotograf, dość wcześnie nauczyłam się, że nie da się robić zdjęć z tezą. Można próbować, ale prawda wynurzy się zza tej tezy jak kocie łby spod lwowskiego asfaltu. Nie sposób postanowić, że ujmie się „miasto w jego majestatycznym pięknie” lub „brzydotę sponiewieranej przez komunizm metropolii”. Albo „jak to pogodna przyszłość przesłania grozę przeszłości” czy „tani optymizm zasłania złożoność przeszłych dziejów”. Wszystkie takie postanowienia pokazują błędne co do zasady założenia, ale w przypadku Lwowa są rażąco nieprawdziwe.

Do historii miasta należy dodać jeszcze jedną parę pojęć: „radość” i „cierpienie”. Przewaga cierpienia w XX wieku domaga się odwrócenia tych proporcji lub znalezienia w nich równowagi. I choć obecne wydarzenia nie dają na to specjalnej nadziei, to jednak trzeba wierzyć, że najnowsza warstwa odkładająca się na murach i ulicach Lwowa będzie na tyle cienka, iż na tle innych pozostanie niezauważona.

Alicja Dybowska

  Alicja Dybowska – fotograf, absolwentka filozofii i filologii angielskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, tłumacz języka angielskiego. W latach 2006–2007 dziennikarka TVP Kultura. Zajmuje się fotografią reportażową, portretową, konceptualną, street, komercyjną, podróżniczą oraz artystyczną. Praca artystki została doceniona przez znakomitych artystów muzycznych polskiej sceny jazzowej, którzy sięgnęli po jej twórczość przy realizacji m.in. „Lutosławski Retuned” (Szymon Klima/ Piotr Wyleżoł/ Adam Kowalewski), „Free Folk Jazz” (Improvision Quartet), „Human Things” (Piotr Wyleżoł, wydane przez Polskie Nagranie, Warner Music Polska), „Fantastico” (Dominik Wania/ Szymon Klima). W 2016 roku koncertom jazzowym (tria Klima/ Kowalewski/ Wyleżoł) w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach i w Polskim Radiu w Warszawie, współfinansowanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, towarzyszyła wystawa zdjęć autorki. W 2021 roku współpracowała z Teatrem Exit jako asystent reżysera oraz reżyser światła przy realizacji filmów „Po drugiej stronie dnia” oraz „Tobiasz”. Projekt „Lwów – miasto warstw” został wystawiony we wrześniu 2022 roku w ramach Międzynarodowego Festiwalu Kultury Kresowej. Wernisaż wystawy zaplanowano na czwartek, 27 lipca 2023 r., o godz. 18.00 w budynku muzealnym w Zespole Cerkiewnym w Radrużu. Ekspozycja potrwa do 24 września 2023 r.
Nazwa wystawy
  • Miasto warstw. Lwów 2014–2019

Miejsce prezentowania
  • Zespół Cerkiewny w Radrużu

Czas trwania
  • 27 lipca – 24 września 2023 r.

Autorka wystawy
  • Alicja Dybowska

Zaproszenie na wystawę >>>

Fotorelacja z otwarcia wystawy >>>

Relacja w Telewizji Lubaczów >>>

 

 

 

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content