Portrety dawnego Roztocza w negatywach lubaczowskiego fotografa Bolesława Fariona

Portrety dawnego Roztocza w negatywach lubaczowskiego fotografa Bolesława Fariona

Portrety dawnego Roztocza w negatywach lubaczowskiego fotografa to projekt, który swój początek miał w 1992 r., kiedy to Janusz Mazur, pracownik lubaczowskiego muzeum, zabezpieczył zbiór negatywów z wyburzanego drewnianego domu lubaczowskiego fotografa, Bolesława Fariona. Przez kolejne trzy dekady nic bliżej nie było wiadomo o samym fotografie, nic także nie wskazywało na to, że zabezpieczony zbiór negatywów okaże się materiałem tak ciekawym i bogatym.

Pomysł projektu narodził się jesienią 2021 r., gdy po zakończonej wystawie „Krzyże Bruśnieńskie. Historia w kamieniu”, prezentowanej w Zespole Cerkiewnym w Radrużu, członkowie Towarzystwa Tradycji Akademickiej, Tomasz Stelmaski i Daniel Potkański, dowiedzieli się o posiadanym przez Muzeum zbiorze negatywów.

Dzięki uzyskaniu dofinansowania z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kultura Cyfrowa” zespół, kierowany przez Tomasza Stelmaskiego, rozpoczął prace nad odkrytym materiałem. Proces digitalizacji wymagał bardzo skrupulatnych przygotowań. Stan negatywów w momencie rozpoczęcia działań był w większości bardzo zły. Nie wiadomo w jakich warunkach przebywały zbiory do momentu ich odkrycia, jednak efektem upływu czasu była ogromna warstwa kurzu, brudu, często również pleśni, a wszystkie zwoje negatywów były ze sobą sklejone wilgocią. Z tego powodu proces digitalizacji poprzedzony był bardzo dokładnym oczyszczeniem historycznego materiału za pomocą specjalistycznej chemii, rozklejeniem negatywów oraz ich pogrupowaniem.

Nad procesem digitalizacji czuwali Małgorzata Cichocka, ilustratorka oraz studentka wydziału Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, oraz Marcin Nalepa, artysta fotograf, absolwent Warszawskiej Szkoły Fotografii. Ich ciężka praca w małym wynajmowanym mieszkaniu na warszawskiej Pradze, przy użyciu profesjonalnego sprzętu do digitalizacji uzyskanego we współpracy z Klubem Filmowo-Fotograficznym Focus przy Politechnice Warszawskiej, przyniosła znakomite efekty. Udało im się odzyskać i zabezpieczyć zdecydowaną większość negatywów, jednak stan części fotografii niestety nie pozwolił na ich digitalizację. Przekonwertowane na pozytywy fotografie dla uzyskania najlepszej możliwej jakości obrazu zostały poddane obróbce graficznej na tyle niewidocznej, aby zachować całą prawdę materiału włącznie z prześwietleniami, ubytkami, czy błędami wynikającymi z fotografowania lub wywoływania filmów.

Drugim etapem działań było stworzenie strony internetowej udostępniającej odtworzone zbiory. Zależało nam na tym, aby była ona nie tylko narzędziem do łatwego przeszukiwania fotografii i informacji, ale również niezależnym dziełem sztuki, które będzie w pewien sposób interpretacją tego zbioru i nada mu współczesny kontekst za pomocą wizualności. Nad projektowaniem i budowaniem strony internetowej pracował Baltazar Fajto, artysta wizualny i absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

Na początku pracy z odkrytym zbiorem negatywów wiedza o ich autorze była zaledwie szczątkowa. Większość materiału wyglądała również jakby nigdy nie opuściła studia fotografa i nigdy nie została naświetlona. Dlatego dopiero w trakcie czyszczenia i digitalizowania fotografii odkrywano świat fotografa, ludzi i sytuacje uwiecznione na jego kliszach. W czasie trwania projektu pracownicy Muzeum Kresów w Lubaczowie, w tym Janusz Mazur, kustosz i opiekun Działu Etnograficznego i Budownictwa Drewnianego, Piotr Zubowski, dyrektor Muzeum, oraz Ryszard Urban, przewodnik w Zespole Cerkiewnym w Radrużu, wytrwale zbierali informacje na temat życia i działalności Bolesława Fariona.

Projekt wsparł swoim talentem literackim Robert Gmiterek, którego książki „Metaforyczny Przewodnik po Roztoczu” oraz „Oikoumene” zyskały sobie wielu wielbicieli na Roztoczu i poza nim. Jego poetycka świadomość pozwoliła przybliżyć kontekst czasu i miejsc związanych z postacią Bolesława Fariona, czego efekty są dostępne w poszczególnych zakładkach strony internetowej.

>>> PRZEJDŹ NA STRONĘ INTERNETOWĄ PROJEKTU >>>

Projekt zrealizowało Towarzystwo Tradycji Akademickiej, dzięki wsparciu finansowemu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz wsparciu merytorycznemu Muzeum Kresów w Lubaczowie.

Zaproszenie na prezentację projektu w Muzeum Kresów w Lubaczowie >>>

O projekcie na łamach “Nowin” >>>

O projekcie w Polskim Radio Rzeszów >>>

NAzwa projektu

Portrety dawnego Roztocza w negatywach lubaczowskiego fotografa Bolesława Fariona

Realizacja

Towarzystwo Tradycji Akademickiej

Finansowanie

Projekt zrealizowano, dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu “Kultura cyfrowa”

Czas trwania

2022

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content