Projekt budowlany adaptacji zagrody z Wólki Horynieckiej do celów muzealnych wraz z projektem zagospodarowania Zespołu Cerkiewnego w Nowym Bruśnie

Projekt budowlany adaptacji zagrody z Wólki Horynieckiej do celów muzealnych wraz z projektem zagospodarowania Zespołu Cerkiewnego w Nowym Bruśnie

Zespół Cerkiewny w Nowym Bruśnie, który jest częścią Muzeum Kresów w Lubaczowie, położony jest we wsi Nowe Busno w gm. Horyniec-Zdrój na działkach ewidencyjnych gruntów 364, 365 i 1564. Tworzą go obecnie: cerkiew św. Paraskewy z pocz. XVIII w., przejęta przez Muzeum w 2013 r. i z jego inicjatywy poddana w kolejnych latach generalnym pracom remontowym, w nawiązaniu do rysunku lwowskiego architekta Juliana Zachariewicza z 1892 r., cmentarz przycerkiewny, dawny cmentarz parafialny z około 250 nagrobkami, krzyż przydrożny z poł. XIX w. oraz zabytkowy drzewostan.

Kompleks jest w trakcie rewitalizacji i – poza organizowanymi przez Muzeum wydarzeniami kulturalnymi – jest udostępniany zwiedzającym wyłącznie z zewnątrz. Docelowo całe założenie będzie pełnić funkcje edukacyjne, w nawiązaniu do historii i znaczenia nieistniejącego już ośrodka kamieniarskiego w Bruśnie Starym. Kluczową rolę w działaniach edukacyjnych pełnić będzie drewniana zagroda z Wólki Horynieckiej, powstała na przełomie XIX i XX w., składająca się z chałupy i budynku gospodarczego, dwóch ostatnich budynków w regionie, krytych strzechą. W 2021 r., dzięki współpracy Muzeum i Gminy Horyniec-Zdrój, budynki zostały rozebrane i złożone w częściach nieopodal cerkwi, gdzie docelowo zostaną odtworzone. Obiekty Muzeum przejęło od Gminy Horyniec-Zdrój wraz z powstałą na zlecenie samorządu dokumentacją projektową.

W ramach środków finansowych pozyskanych przez Muzeum Kresów w Lubaczowie w 2024 r. zrealizowano prace koncepcyjne i projektowe, które pozwolą na podjęcie – mamy nadzieję, że w niedalekiej przyszłości – prac budowlanych i konserwatorskich. Zadanie składało się z kilku działań, służących wspólnemu celowi.

Najważniejszym z nich było opracowanie zaleceń oraz wytycznych dotyczących zagospodarowania zagrody kamieniarskiej oraz otoczenia cerkwi i cmentarza. Jego autorką jest mgr inż. Barbara Potera z Rzeszowa, uznana projektantka planów zagospodarowania dla wielu założeń zabytkowych na Podkarpaciu, wieloletnia pracowniczka Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Rzeszowie. W dokumentacji zostały wskazane główne potrzeby w zakresie funkcjonowania nowobruśnieńskiego Zespołu Cerkiewnego, łącznie z zagrodą kamieniarską i cmentarzem. Wstępnie określono kwestie logistyczne, w tym usytuowanie ciągów komunikacyjnych i lokalizację parkingów. Podkreślono miejsca widokowe, tak by cerkiew wraz z otoczeniem nie tylko utrzymała, ale też zyskała dodatkowe walory krajobrazowe. W planach na przyszłość przewidziano też rekonstrukcję dzwonnicy i bramki cerkiewnej, które widoczne są na zachowanych źródłach ikonograficznych z przełomu XIX i XX w. Barbara Potera podjęła się także opracowania projektu nasadzeń i gospodarki drzewostanem całego założenia.

Kolejnym działaniem była aktualizacja dokumentacji projektowej zagrody z Wólki Horynieckiej, w której uwzględniono wytyczne Janusza Mazura, kustosza Działu Etnografii i Budownictwa Drewnianego naszego Muzeum, opracowane w trakcie rozbiórki i dokładnej inwentaryzacji poszczególnych elementów obu budowli. Nowe rysunki architektoniczne zostały przygotowane przez mgr inż. arch. Monikę Hanusiak-Chodur, działającą w ramach Biura Projektowego Archivista sp. z o.o. ze Starego Wiśnicza.

Ze względu na konieczność docelowej obsługi ruchu turystycznego w Zespole Cerkiewnym w Nowym Bruśnie, a także niezbędnego zaplecza sanitarnego, podjęto decyzję o ulokowaniu w sąsiedztwie zagrody niewielkiego, ale nowoczesnego budynku administracyjno-recepcyjnego. Zewnętrza forma obiektu, którego projekt opracowała Pracownia Projektowo-Wykonawcza „Architektonike” Sp. z o.o. z siedzibą w Przemyślu, nawiązuje do lokalnego budownictwa z kamienia bruśnieńskiego, dzięki czemu doskonale wpisuje się w główną ideę zagrody kamieniarskiej.

Dokumentacja projektowa i konserwatorska objęła także przejęty przez Muzeum w 2022 r. dawny cmentarz parafialny. W przyszłości, tak jak dawniej, okalać go będzie drewniany płot. Jego konstrukcja oparta zostanie o kamienne słupy, wykute w warsztatach bruśnieńskich. Część z oryginalnych elementów zachowało się, część wymaga jednak konserwacji i uzupełnienia o nowe. Projekt ogrodzenia, przygotowany przez inż. Krzysztofa Kopcia GEOBUD Usługi Projektowo-Budowlane, Geodezyjno-Kartograficzne z siedzibą w Oleszycach, zakłada rekonstrukcję pierwotnej formy ogrodzenia z dwiema bramami w jego ciągu.

Ostatnim elementem zrealizowanych w 2024 r. działań było wykonanie przez Michała Lautenszlegera Rzeczoznawcę d/s Zabezpieczeń Przeciwpożarowych z Oleszyc ekspertyzy technicznej zabezpieczenia przeciwpożarowego istniejących i projektowanych budynków w Zespole Cerkiewnym w Nowym Bruśnie, projektu systemu sygnalizacji pożaru, projektu awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego, scenariusza pożarowego oraz niezbędnej dokumentacji umożliwiającej włączenie do systemu monitoringu przeciwpożarowego Państwowej Straży Pożarnej.

Łączna wartość prac koncepcyjnych i projektowych wyniosła 70 182,00 zł. Zadanie zrealizowano dzięki dofinansowaniu Województwa Podkarpackiego w wysokości 50 000,00 zł oraz Powiatu Lubaczowskiego w wysokości 20 182,00 zł.

Dofinansowano ze środków Województwa Podkarpackiego

Dofinansowano ze środków Powiatu Lubaczowskiego

Nazwa projektu

Projekt budowlany adaptacji zagrody z Wólki Horynieckiej do celów muzealnych w Zespole Cerkiewnym w Nowym Bruśnie wraz z projektem zagospodarowania Zespołu Cerkiewnego w Nowym Bruśnie

Wartość projektu

70 182,00 zł

Finansowanie

50 000,00 zł – Województwo Podkarpackie

20 182,00 zł – Powiat Lubaczowski

CZas trwania

2024 r.

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content