sty 3 2025 - sty 3 2025

Marian Kratochwil (1906–1997). Kresy w sercu i na emigracji

Marian Kratochwil (1906–1997) to artysta mniej znany szerszemu gronu odbiorców. Choć jego prace – obrazy, rysunki i grafiki – znajdują się między innymi w największych polskich muzeach, takich jak: Muzeum Narodowe w Warszawie, Poznaniu, Krakowie, Gdańsku czy też w zbiorach ikonograficznych Biblioteki Jagiellońskiej, nie są one prezentowane szerokiej publiczności. Kratochwil od 1940 r. aż do śmierci swoje życie związał z Wielką Brytanią, głównie z Londynem, dlatego też, jako malarz emigracyjny, w czasach PRL-u nie cieszył się szczególnym uznaniem.

Artysta dość wcześnie, bo już po ukończeniu gimnazjum, uległ wpływowi i czarowi Józefa Chełmońskiego. W 1926 r. zaczął pobierać lekcje rysunku u znanego malarza Stanisława Batowskiego we Lwowie. Odkrył w tym czasie pejzaż i tematykę ludową – jego rysunki wykonywane do 1936 r. w Podkamieniu obrazują kresowy świat Podola i Wołynia. Te niewielkich rozmiarów prace to studia anatomiczne rąk i stóp, a także ludzkich typów ludowych i etnicznych. Przedstawienia starców to ukłon w stronę holenderskich mistrzów doby baroku. Artysta szkicuje również zwierzęta i architekturę miasteczek. Jest bacznym obserwatorem kresowego życia, jego rysunki cechuje bardzo dokładnie dopracowana kreska, wręcz akademicka, ale zdarzają się również prace rysowane szybko, ekspresyjnie. W latach 30. XX w. zaczął malować obrazy. Są to przeważnie pejzaże utrzymane w konwencji prac Jana Stanisławskiego, o stonowanej kolorystyce, oszczędne w detalu. Kratochwil był wysublimowanym kolorystą, nie interesowało go samo przedstawienie, tylko operowanie plamą barwną. Jego kompozycje są swobodne, dalekie od realizmu, tworzą one samodzielną silnie przetworzoną wizję rzeczywistości, tym samym artysta kreuje swoisty, bardzo polski typ malarstwa olejnego, jednocześnie daje się zauważyć silnie rozgraniczenie pomiędzy rysunkami – realistycznymi, a obrazami opartymi na odważnym kolorycie – subtelnym i delikatnym.

Wystawę prac Mariana Kratochwila podzielono tematycznie, wskazując jednocześnie na kolejne miejsca zamieszkania i pracy Artysty. Zaakcentowano jego międzywojenne podróże po Kresach, okres warszawski, a następnie Szkocję, w której przebywał podczas II wojny światowej i powojenny Londyn – tam pracował aż do śmierci w 1997 r. Ważne w życiu i twórczości Mariana Kratochwila były też częste podróże do Hiszpanii (warto dodać, iż powstałe w ich wyniku prace zostały uhonorowane faktem nazwania imieniem Artysty jednej z ulic w Granadzie oraz przyznaniem mu orderu Izabeli Katolickiej).

Wystawa została przygotowana przez Muzeum Niepodległości w Warszawie. Wszystkie prace prezentowane na ekspozycji pochodzą z kolekcji prywatnej Jana Sęka i znajdują się w depozycie Muzeum Niepodległości w Warszawie.

Wernisaż wystawy został zaplanowany w Galerii Oficyna w Zespole Zamkowo-Parkowym w Lubaczowie w niedzielę, 26 stycznia 2025 r. o godz. 16. Wystawa czynna do 22 czerwca 2025 r.

Nazwa wystawy
  • Marian Kratochwil (1906–1997). Kresy w sercu i na emigracji

Miejsce prezentowania
  • Galeria Oficyna w Zespole Zamkowo-Parkowym w Lubaczowie

Czas trwania
  • 26 stycznia – 22 czerwca 2025 r.

Twórcy wystawy
  • Muzeum Niepodległości w Warszawie (wystawa z kolekcji prywatnej Jana Sęka)

Opieka kuratorska
  • dr Krzysztof Bąkała, Anita Kuchta-Kurasińska, Sylwia Popławska

 

 

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content