Folis Konstantyna I

 

Na awersie monety  widoczne popiersie Konstantyna I Wielkiego  w wieńcu laurowym zwrócone w prawo. Wokół głowy legenda otokowa IMP CONSTANTINVS AVG. Na rewersie Sol zwrócony w lewo, płaszcz (chlamida) na lewym ramieniu, w lewej ręce trzyma kulę, prawa ręka uniesiona do góry. Po bokach postaci na wysokości pasa litery T F. Poniżej postaci znak menniczy PTR. Wokół postaci legenda otokowa SOLI INVIC-TO COMITI.

Określenie folis pochodzi od łacińskiej nazwy sakiewki, a sam termin używany był dla zapieczętowanego woreczka zawierającego określoną liczbę niskowartościowych monet. Według niektórych badaczy nazwa folis pochodzi od greckiego φολίς oznaczającego cienką warstwę metalu (łać. follum – liść, płatek) gdyż początkowo monety te były pokryte niewielką ilością srebra.

Konstantyn I Wielki był pierwszym cesarzem który przeszedł na chrześcijaństwo. Za jego rządów zakończono politykę prześladowania chrześcijan, a na mocy edyktu mediolańskiego z 313 r. wprowadzono wolność wyznawania wiary w Cesarstwie Rzymskim. Jednak w początkowym okresie swoich rządów cesarz, podobnie jak jego poprzednicy był zwolennikiem kultów solarnych. Głównym bogiem był Sol Invictus (Słońce  Niezwyciężone). Słońce czczono jako uosobienie wszystkich innych bóstw. Wiara w Sol Invictus tak bardzo odsunęła na dalszy plan bogów olimpijskich, że religia rzymska stała się nieomal monoteistyczna. Najważniejszym dniem wyznawców Słońca było święto Dies Natalis Solis Invicti (Narodziny Niezwyciężonego Słońca) przypadające 25 grudnia, czyli w dniu przesilenia zimowego.

 

Stopniowo Konstantyn I zaczął popierać zyskujące popularność chrześcijaństwo. Zgodnie z tradycją chrześcijańską przełom w tej kwestii miał nastąpić na skutek widzenia, jakiego doznał władca przed  bitwą przy moście Mulwijskim,  stoczoną 28 października 312 roku. Władca miał ujrzeć na niebie krzyż bądź monogram Chi Rho oraz usłyszeć In hoc signo vinces – „pod tym znakiem zwyciężysz”. Żołnierze mieli umieścić „znak Boga” na tarczach i dzięki temu odnieść zwycięstwo. Krytycy tej teorii uważają, że widzenie Konstantyna miało typowo pogański charakter – władca zobaczył symbol solarny w postaci siedmioramiennej gwiazdy. Ma o tym świadczyć to, że cesarz jeszcze kilka lat po bitwie był wyznawcą Sol Invictus. Potwierdzają to znaleziska monet. Ostatnia moneta z przedstawieniem Słońca Niezwyciężonego pochodzi z 328 roku. Nie zmienia to faktu, że Konstantyn stopniowo zwracał się w kierunku chrześcijaństwa, czego ostatecznym aktem było przyjęcie przez władcę chrztu w 337 roku. Badacze spierają się, czy sprzyjanie nowej wierze miało charakter religijny czy bardziej polityczny. Według niektórych Konstantyn I  swoim  umiejętnym balansowaniem między „starą” i „nową” wiarą chciał zjednoczyć wieloreligijne  społeczeństwo.

 

Literatura:

Kunisz, Znaleziska monet rzymskich z Małopolski , Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1985, s. 164, poz. 198

Krawczuk, Konstantyn Wielki, Warszawa 1985

Krawczuk, Poczet cesarzy rzymskich, Warszawa 2001

Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 1985

Roman Imperial Coinage, vol. VII, 40 s. 168

Nazwa

Folis Konstantyna I

Twórca

Nieznany

Datowanie

313-315 r. n.e.

Materiał

brąz

Technika

bicie

Wymiary

Wysokość: 112 cm, szerokość: 122 cm

Pochodzenie

Moneta została wybita w mennicy w Trewirze. Znaleziona została w 1958 roku w Podemszczyźnie.

Numer inwentarzowy

ML/H/269

Autor notki

Grzegorz Dąbrowski

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content