Festiwal Muzyki Cerkiewnej w Zespole Cerkiewnym w Radrużu

Festiwal Muzyki Cerkiewnej w Zespole Cerkiewnym w Radrużu

Festiwal Muzyki Cerkiewnej to wydarzenie, którego głównym celem jest z jednej strony popularyzacja Zespołu Cerkiewnego w Radrużu, wpisanego na listę światowego dziedzictwa UNESCO i listę Pomników Historii, uznanego za najstarszy drewniany zespół cerkiewny w Polsce, z drugiej zaś prezentacja potencjału drzemiącego w tym miejscu związanego ze sztuką ikony, bogatą historią, i co najważniejsze możliwościami w zakresie koncertów muzyki sakralnej.

Świątynia w Radrużu jest miarodajnym symbolem kulturowych dziejów wschodniego chrześcijaństwa w Rzeczypospolitej. Wytworzyło ono zupełnie odrębną ścieżkę swoich tradycji artystycznych, zarówno w plastyce, architekturze, jak i muzyce. Szczególnie ważne kulturowe procesy wyodrębniające prawosławie w Rzeczypospolitej względem innych kręgów wschodniego chrześcijaństwa, zaczęły zachodzić w XVI w., a więc dokładnie w czasie powstania cerkwi w Radrużu. To wtedy nastąpiły początki największego w historii spotkania się dwóch wielkich cywilizacji: łacińskiej i bizantyjskiej. Rzeczypospolita stworzyła przestrzeń dla powstania fenomenu syntezy, której głównym owocem jest doświadczenie artystyczne wyrażone w liturgii. Cerkiew w Radrużu poprzez setki lat swojego istnienia wchłaniała w swoje drewniane ściany śpiew który usłyszymy podczas Festiwalu. Jest to najlepsze miejsce do wsłuchania się zarówno w tajemnicę przeszłości, jak i dźwięki teraźniejszości, próbujące tę przeszłość zrozumieć.

Obszar, z którego czerpie Festiwal, jest wspólnotą kultury liturgii, a nie obszarem wyznaczonym przez granice administracyjne. Dziedzictwo wschodniego chrześcijaństwa terenów historycznej Rzeczypospolitej, należy bowiem do różnych narodów i bez wątpienia każdy z nich ma pełne prawo uznawać je za swoje. W tym kontekście, jednym z głównych zadań Festiwalu jest odnalezienie kryterium przełamującego wszelkie podziały, zaistniałe w skomplikowanych dziejach. Odwołujemy się zatem do świata twórczości ludzkiej definiowanego poprzez pojęcie liturgii, rozumianej nie tylko jako nabożeństwo wewnątrz świątyni, ale także kreującej mentalność i światopogląd człowieka. Posługiwanie się tym kluczem, prowadzi do zrozumienia istoty najbardziej przekonującej samoidentyfikacji wschodnich chrześcijan, obywateli Rzeczypospolitej. Liturgia, będąca wedle swojego znaczenia „dziełem społecznym”, jest ponadto fenomenem wchłaniającym lokalne osobliwości kulturowe. W przypadku naszego obszaru, można mówić o tyglu zawierającym bogactwo wielorakich wpływów pochodzących zarówno z kręgów innych obszarów prawosławnych, jak i z sąsiedztwa chrześcijaństwa zachodniego. Te unikalne uwarunkowania, w swej różnorodności mogące zaistnieć jedynie w Rzeczypospolitej, wydały plon w postaci nieznanych dotychczas syntez w sztuce liturgicznej. Takim sposobem muzyka cerkiewna Rzeczypospolitej jest dziedzictwem wielonarodowościowym, będącym także częścią kultury polskiej.

Wydarzenie zostało pomyślane jako cykliczne, z kontynuacją w kolejnych latach, edycja przygotowana w 2024 r. jest edycją pilotażową Festiwalu. W jej trakcie, zaplanowanej na 23–25 sierpnia br., wystąpią: Męski Zespół Muzyki Cerkiewnej „Katapetasma”, Żeński Zespół Muzyki Cerkiewnej „Armonia”, a także solista Evgeny Skurat. Jako wydarzenie towarzyszące Festiwalowi zaplanowano wykład ks. bpa dr. hab. Michała Janochy prof. UW, jednego z najwybitniejszych znawców malarstwa ikonowego w Polsce.

Motywem przewodnim pierwszej edycji Festiwalu Muzyki Cerkiewnej w Zespole Cerkiewnym w Radrużu będą „aklamacje”. Słowo to, w liczbie pojedynczej, pochodzi od uroczystego wezwania liturgicznego, charakterystycznego dla nabożeństw wschodniochrześcijańskich. Aklamacja stanowi impuls inspirujący do głębszego przeżycia najważniejszych momentów nabożeństw. Ponadto, w czysto muzycznym sensie, aklamacje są łącznikami pomiędzy wszystkimi twórcami liturgii, nie wyłączając ludu Bożego. Parafrazując znaczenia tego słowa, Festiwal w Radrużu ma stać się proklamacją muzycznego dziedzictwa wschodnich chrześcijan Rzeczypospolitej oraz zachętą dla wszystkich do wspólnego doświadczenia tej spuścizny. W myśl tego hasła koncerty festiwalowe będzie charakteryzować wykorzystanie przestrzeni cerkwi, zaczerpnięte z artystycznych możliwości nabożeństw wschodniochrześcijańskich, najstarszych tradycji obszaru Rzeczypospolitej. Festiwal Muzyki Cerkiewnej nie będzie zatem miejscem typowego odsłuchiwania wykonawców, lecz wspólnego ze śpiewakami przeżywania fragmentów muzyki liturgicznej. Aklamacja, to w języku modlitwy wschodnich chrześcijan Rzeczypospolitej, którym jest cerkiewnosłowiański, Wozglas. Chcemy aby nasze wydarzenie stało się „woz – glasem” – „wzniesionym głosem”, gdzie głoszone słowo tradycji przemieni się w istniejącą w każdym z nas, żywą muzykę.

Dyrektorem artystycznym Festiwalu jest dr Łukasz Hajduczenia, absolwent Prawosławnego Seminarium Duchownego w Warszawie, Wydziału Wokalnego Uniwersytetu Muzycznego im F. Chopina w Warszawie, Wydziału Wokalnego Guildall School of Music and Drama w Londynie, a także Wydziału Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego, na którym obronił rozprawę doktorską, badacz dawnej muzyki cerkiewnej, solista Warszawskiej Opery Kameralnej, laureat międzynarodowych konkursów wokalnych w Nowym Sączu, Moskwie, Łodzi, Katowicach i Barcelonie, kierownik i inicjator Męskiego Zespołu Muzyki Cerkiewnej „Katapetasma”.

Wydarzenie dofinansowano ze środków Województwa Podkarpackiego. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest wolny.

Autorem identyfikacji wizualnej Festiwalu Muzyki Cerkiewnej jest prof. Artur Skowroński. Partnerami Festiwalu są Narodowy Instytut Dziedzictwa oraz Muzeum Polaków Ratujących Żydów w czasie II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej. Patronat medialny nad wydarzeniem objęli: Polskie Radio Program 2, Polskie Radio Rzeszów, lem.fm, Katolickie Radio Zamość, TVP3 Rzeszów, „Kultura Enter”, „Życie Podkarpackie”, „nowiny”, cerkiew.pl, elubaczow.com, zlubaczowa.pl.

Zaproszenie na Festiwal Muzyki Cerkiewnej >>>

Relacja z Festiwalu Muzyki Cerkiewnej >>>

Wykład ks. bpa Michała Janochy w trakcie Festiwalu Muzyki Cerkiewnej >>>

Klip wideo promujący Festiwal Muzyki Cerkiewnej >>>

Reportaż wideo z Festiwalu Muzyki Cerkiewnej >>>

NAZWA PROJEKTU

Festiwal Muzyki Cerkiewnej w Zespole Cerkiewnym w Radrużu

WARTOŚĆ PROJEKTU

70 000,00 zł

FINANSOWANIE

70 000,00 zł – Województwo Podkarpackie

Czas trwania

2024

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content