Bursa kielichowa czerwona

 

Bursa kielichowa czerwona, w formie sztywnej torebki złożonej z dwóch kwadratów połączonych ze sobą krawędziami bocznymi za pomocą klinów z tkaniny. Awers i rewers obszyte tkaninami, galonami, usztywnione wewnątrz tekturą.

Pole awersu z bordowego adamaszku we wzory ze stylizowanych liści i kwiatów ostu. W centrum złoty krzyż grecki o zaostrzonych końcach. Krzyż i zewnętrzne krawędzie ze złotego galonu o roślinno-geometrycznym wzorze. Krzyż wykonany z nieznacznie szerszego galonu o analogicznym wzorze.

Kliny łączące obie części bursy z adamaszku identycznego jak na awersie. Wnętrze wypełnione płótnem bawełnianym w kolorze białym. Rewers z czerwonej tkaniny bawełnianej. W prawym dolnym rogu pieczęć z liczbą: „22”.

Bursa kielichowa to element bielizny kielichowej w formie sztywnej torebki wykonanej z tego samego materiału, co ornat i najczęściej posiadającego tę samą ornamentykę. Ma kształt kwadratu, najczęściej o bokach około 20 cm. Przed Soborem Watykańskim II bursa służyła do przechowywania złożonego korporału, była niesiona przez kapłana na kielichu do ołtarza i ustawiana pionowo. Po 1969 r. zaczęła służyć do przechowywania pateny komunijnej lub jako torebka na wiatyk. Bursa zazwyczaj składa się z dwóch usztywnionych części, zszytych ze sobą z jednej strony i posiadających wstążki z innych stron tak, aby zapobiec wypadnięciu korporału. Korporał traktowany jest z niezwykłym szacunkiem, gdyż to na nim dokonuje się obrzędów eucharystycznych i wystawia się monstrancję. Symbolizuje on całun i sudarium, którym owinięto ciało Chrystusa po jego śmierci, dlatego niekiedy bursy traktuje się symbolicznie jako grób Jezusa. Bursy wykształciły się najprawdopodobniej z płaskich, najczęściej metalowych i bogato wysadzanych pudełek. Do powszechnego użytku weszły po Soborze Trydenckim i są używane do dziś.

Bursa kielichowa ze zbiorów Muzeum ma charakter typowy dla obecnych i dawnych ziem Rzeczypospolitej. Jest usztywniona i wykonana z adamaszku, obszyta bordiurą z krzyżem wykonanym z tego samego materiału, co bordiura. Dekorowana jest motywem roślinnym ostu – symbolu cierpienia i boskiego gniewu, ale także odwołuje się do motywu Matki Bożej Galaktotrofusy (karmiącej piersią), gdyż oset, po przełamaniu, wypuszcza biały sok kojarzony w kulturze ludowej z mlekiem Maryi. Oset może być także w dekoracji bursy echem secesyjnym, gdyż artefakt pochodzi z pocz. XX w., a roślina ta była jednym z częstszych przedstawień roślinnych tego nurtu. Bordiura i krzyż dekorowane są motywem winogrona, symbolizującego krew Chrystusa. Kolor przedmiotu wskazuje, że była ona używana w czasie uroczystości związanych z Męczennikami, Apostołami, Duchem Świętym oraz w Niedzielę Palmową i Wielki Piątek.

 

>>> Zobacz obiekt na Portalu Muzeum Dziedzictwa Kresów Dawnej Rzeczypospolitej >>>

 

 

Nazwa

Bursa kielichowa czerwona

Twórca

Nieznany

Datowanie

1. poł. XX w.

Materiał

Adamaszek, galony z nici złotych na osnowie bawełnianej, tkanina bawełniana, tektura usztywniająca

Technika

Szycie

Wymiary

Wysokość: 20 cm; szerokość: 20 cm

Pochodzenie

Obiekt, pochodzący najpewniej z terenu powiatu lubaczowskiego (Łukawiec?) lub rzymskokatolickiej archidiecezji lwowskiej, został przekazany do Muzeum Kresów w Lubaczowie przez mieszkańca Łukawca.

Numer inwentarzowy

ML/A/2757

Autorka notki

Paulina Korneluk

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content