Bursa wiatykowa

 

Bursa wiatykowa biała w formie półkolistej torebki. Na awersie od góry półkolista klapa zapinana od dołu na pojedynczy guzik obciągnięty tkaniną.

Awers z klapą i rewers z brokateli broszowanej złotą nicią. Deseń wielkoraportowy o motywie ze stylizowanych owoców granatu, kwiatów ostu i liści akantu. Na klapie ażurowy krzyż w typie maltańskim, wykonany ze srebrnej lamelki na lnianej osnowie o motywie linii falistej. Ornamenty roślinne pierwotnie podkreślone białą, czerwoną i zieloną przędzą bawełnianą. Krawędzie obszyte zielono-brązowym sznurem.

We wnętrzu usztywniająca, granatowa tkanina lniana.

Bursa wiatykowa to torebka służąca do przechowywania i przenoszenia Komunii Świętej do chorych. Najczęściej przyjmuje kształt prostokąta lub figury zbliżonej, zawieszana jest na szyi, musi dotykać piersi i powinna być widoczna dla przechodzących obok. Może ją nieść jedynie kapłan, akolita, diakon lub szafarz. Do bursy wkłada się małą puszkę z komunikantem zwaną pyxis, którą owija się korporałem. Bursy do przenoszenia Komunii Świętej były znane od czasów wczesnochrześcijańskich. Św. Tarsycjusz zginął w czasach cesarza Dioklecjana (III w.), gdy chronił przenoszoną dla niemogących uczestniczyć w nabożeństwie torebkę z komunikantami.

Bursa ze zbiorów Muzeum pochodzi z przełomu XVIII i XIX stulecia. Wykonana jest z tkaniny bawełnianej i bogato dekorowana ornamentem roślinnym z motywem m.in. granatu symbolizującego życie, siły witalne, zmartwychwstanie, liści akantu, będących symbolem rajskiego ogrodu czy ostu, symbolu cierpienia, ale też Matki Bożej Galaktotrofusy (karmiącej piersią), gdyż oset, po przełamaniu wypuszcza biały sok, kojarzony w kulturze ludowej z mlekiem Maryi.

Obiekt został przekazany do Muzeum Kresów w Lubaczowie przez parafię pw. św. Wojciecha w Cieszanowie. Do zbiorów parafii trafiła z terenów rzymskokatolickiej archidiecezji lwowskiej (jej siedziba, w związku ze zmianą granic wraz z końcem II wojny światowej i przesiedleniami ludności polskiej znalazła się od 1946 r. w Lubaczowie) za pośrednictwem ks. Józefa Kłosa, dotychczasowego proboszcza parafii pw. św. Marii Magdaleny we Lwowie a od 1 września 1946 r. proboszcza parafii cieszanowskiej.

 

>>> Zobacz obiekt na Portalu Muzeum Dziedzictwa Kresów Dawnej Rzeczypospolitej >>>

 

 

Nazwa

Bursa wiatykowa

Twórca

Nieznany

Datowanie

XVIII/XIX w.

Materiał

Tkanina bawełniana, lniana tkanina usztywniająca, sznur, guzik obciągnięty, brokatela broszowana, galon z lamelki na lnianej osnowie

Technika

Szycie, aplikacja

Wymiary

Wysokość: 23 cm; szerokość: 26 cm

Pochodzenie

Obiekt został przekazany do Muzeum Kresów w Lubaczowie przez parafię pw. św. Wojciecha w Cieszanowie. Do zbiorów parafii trafił z terenów rzymskokatolickiej archidiecezji lwowskiej (jej siedziba, w związku ze zmianą granic wraz z końcem II wojny światowej i przesiedleniami ludności polskiej, znalazła się od 1946 r. w Lubaczowie), za pośrednictwem ks. Józefa Kłosa, dotychczasowego proboszcza parafii pw. św. Marii Magdaleny we Lwowie, a od 1 września 1946 r. proboszcza parafii cieszanowskiej.

Numer inwentarzowy

ML/A/2944

Autorka notki

Paulina Korneluk

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content