Czepiec

Czepiec damski wykonany z jedwabiu, wewnątrz usztywniony i zabezpieczony od spodu bawełnianą podszewką; w formie spłaszczonego walca ze ściętym bokiem na ¾ długości średnicy: przód i boki ujęte niską ścianką, tył otwarty. Powierzchnia zewnętrzna po bokach i od góry bogato dekorowana haftem o motywach roślinnych. Z tyłu czepiec wiązany na dwa sznurki.

Haft z nici metalowych na wypukłym podkładzie; ornamenty symetryczne, powtarzalne: na tle jedwabiu w kolorze złotym rozmieszczone pionowe bukiety kwiatowe i liściaste. Z przodu, na osi centralnej duży motyw w formie wiązki liści z kwiatami i gałązkami po bokach; analogiczny ornament na wierzchu czepca.

Czepce jako nakrycia głowy przysługiwały zamężnym kobietom. Zależnie od kraju czy regionu różniły się sposobem wykonania i ornamentyką. W judaizmie miały duże znaczenie. Ortodoksyjne Żydówki nie tylko że zakrywały włosy na głowie, ale niekiedy nawet je goliły, po czym nakładały nakrycia głowy, do których zaliczano chusty oraz peruki. Zwyczaj ten łączono z zapisami z Księgi Liczb (5,18), choć w ciągu wieków jego znaczenie, powszechność i forma ulegały zmianom. Wpływ na to miało m.in. nauczanie rabinów i komentarze do Tory. Niewątpliwie należy łączyć zakrywanie głowy z myśleniem o włosach, jako dodających powabu i piękna kobietom, mających też przykuwać uwagę mężczyzn. Obecnie zakrywanie włosów czy głów jest praktykowane tylko w ortodoksyjnych odłamach judaizmu. Osobno należy potraktować zakrywanie głów w czasie modlitwy.

Na ziemiach polskich prócz czepców popularne były też opaski, zdobione w dodatkowe stroiki czy perły. Warto pamiętać, że ozdoby zamieszczane na nakryciach głowy świadczyły o statusie majątkowym i społecznym kobiet. Potwierdza to prezentowany eksponat, który, choć prosty w formie, jest również ubogacony dodatkowymi elementami.

 

>>> Zobacz obiekt na Portalu Muzeum Dziedzictwa Kresów Dawnej Rzeczypospolitej >>>

 

 

Nazwa

Czepiec

Twórca

Nieznany

Datowanie

Poł. XIX w.

Materiał

Płótno lniane, tektura, nici metalowe, nić lniana, cekiny

Technika

Haft, haft wypukły

Wymiary

Wysokość: 14,5 cm; szerokość: 16,5 cm; długość: 15,7 cm

Pochodzenie

Obiekt został zakupiony do zbiorów Muzeum Kresów w Lubaczowie od mieszkańca Krakowa.

Numer inwentarzowy

ML/A/2538

Autor notki

Marek Szajda

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content