Kapa czerwona

Kapa czerwona, w typie rzymskim, w formie długiej peleryny o wykroju półkola, zapinanej pod szyją klamrą, z kapturem na plecach.

Suknia awersu z jedwabiu broszowanego nićmi jedwabnymi i metalowymi w powtarzalne wzory roślinne złożone z rozkwitłych kwiatów i liści akantu. Kaptur półkolisty, z materiału analogicznego jak suknia kapy, lamowany złotymi galonami o motywie linii falistej, wykończony frędzlami. Z przodu, pod szyją kapa spinana dwuczęściową, metalową klamrą.

Rewers z czerwonego atłasu.

Kapa, nazywana inaczej pluwiałem lub nieszpornikiem, jest elementem szat liturgicznych, charakterystycznym dla Kościoła Zachodniego. Pojawiła się w VIII wieku, ale używana jest od X wieku i wywodzi się od peleryn, które mnisi i duchowni nosili podczas modlitw chóralnych. Na przestrzeni czasu wykształciło się kilka rodzajów kap, m.in. mantum (długa kapa papieska, koloru czerwonego, a potem także białego, w średniowieczu jedno z najważniejszych insygniów papieskich), mucet (narzuta do łokci, będąca częścią stroju duchownych, jej kolor wskazuje na hierarchię), czy mantolet (peleryna bez rękawów, sięgająca do kolan i zakładana na komżę np. przez kanoników, lub prałatów). Kapa przyjęła ostatecznie kształt peleryny bez rękawów, spiętej z przodu ozdobna klamrą. Z tyłu ma bogato dekorowany clipeus, który rozwinął się z kaptura. Wykończona bywa obszyciami i frędzlami. Kapy używa się podczas nabożeństw, nieszporów, litanii, procesji, błogosławieństw i święceń, a także podczas synodów kościelnych. Zakłada się ją na albę, komżę, albo stułę. Jest jedną z nielicznych szat liturgicznych, którą mogą założyć osoby niewyświęcone. Kapy zazwyczaj są zgodne z kolorami liturgicznymi. Uniwersalną jest kapa biała lub złota, którą używa się w czasie wystawienia Najświętszego Sakramentu. Wykonana jest zazwyczaj z drogiego materiału, a dzięki swojemu kształtowi była wykorzystywana do przedstawiania obszernych scen biblijnych oraz religijnych, będąc swojego rodzaju biblią pauperum.

Kapę ze zbiorów Muzeum wykonano z jedwabnej tkaniny i bogato dekorowano motywami roślinnymi.

Kapa została przekazana do Muzeum Kresów w Lubaczowie przez parafię pw. św. Trójcy w Starym Dzikowie, do której trafiła najpewniej z terenów rzymskokatolickiej archidiecezji lwowskiej (jej siedziba, w związku ze zmianą granic wraz z końcem II wojny światowej i przesiedleniami ludności polskiej, znalazła się od 1946 r. w Lubaczowie).

 

>>> Zobacz obiekt na Portalu Muzeum Dziedzictwa Kresów Dawnej Rzeczypospolitej >>>

 

 

Nazwa

Kapa czerwona

Twórca

Nieznany

Datowanie

Kon. XVIII w. (?)

Materiał

Frędzle z nici metalowej, galon z nici metalowej, podszewka atłasowa, nić metalowa, nić jedwabna, tkanina jedwabna broszowana

Technika

Szycie

Wymiary

Długość: 130 cm; Szerokość: 262 cm

Pochodzenie

Obiekt został przekazany do Muzeum Kresów w Lubaczowie przez parafię pw. św. Trójcy w Starym Dzikowie, do której trafił najpewniej z terenów rzymskokatolickiej archidiecezji lwowskiej (jej siedziba, w związku ze zmianą granic wraz z końcem II wojny światowej i przesiedleniami ludności polskiej, znalazła się od 1946 r. w Lubaczowie).

Numer inwentarzowy

ML/A/2779

Autor notki

Paulina Korneluk

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content