Pocztówka „Żółkiew. Kolegiata pw. św. Wawrzyńca”

Na awersie przedstawienie poziomej, czarno-białej fotografii z widokiem Żółkwi. W centralnej części pocztówki kolegiata pw. św. Wawrzyńca, do której prowadzi utwardzona droga. W tle świątyni cerkiew i monastyr oo. bazylianów. Po lewej stronie, na chodniku, grupa ludzi.

Rewers w formie prostokąta leżącego podzielonego na dwie części – na korespondencję (strona lewa) i adres (strona prawa). W części adresowej słabo widoczne linie kropkowane.

Pocztówka niewypełniona, bez obiegu.

Pocztówka prezentuje widok kolegiaty pw. św. Wawrzyńca w Żółkwi na tle cerkwi i klasztoru bazylianów. Żółkiewska kolegiata to jedna z najcenniejszych zabytkowych rzymskokatolickich świątyń na dawnych Kresach Rzeczypospolitej. Znajduje się w obrębie dawnych murów miejskich w północno-zachodniej części renesansowego rynku w Żółkwi i sąsiaduje m.in. z klasztorem bazylianów, ratuszem i zamkiem.

Według tradycji, świątynię zbudowano na sztucznym nasypie wykonanym przez tatarskich i tureckich jeńców. Obiekt powstał w latach 1606–1618 najprawdopodobniej według projektu Włocha Pawła zwanego Szczęśliwym oraz lwowskich architektów Ambrożego Przychylnego i Pawła Rzymianina. Fundatorem kościoła był hetman wielki koronny Stanisław Żółkiewski.

Świątynia została konsekrowana 28 maja 1623 roku przez abpa Jana Andrzeja Próchnickiego. Pierwotnie poświęcona była Królowej Niebios oraz św. Wawrzyńcowi i św. Stanisławowi Biskupowi i Męczennikowi. Obecnie jej patronem jest św. Wawrzyniec.

Świątynia powstała na planie krzyża łacińskiego, a jej bryłę nakryto okazałą kopułą. Elewacje obiega fryz złożony z panopliów, płaskorzeźb świętych Jerzego i Marcina oraz wizerunków postaci zaprojektowanych przez samego fundatora: konnych husarzy, łuczników, żołnierzy i wojowników. Pierwotnie kościół miał być rodzinnym mauzoleum fundatora oraz panteonem sławy rycerskiej – wotum dziękczynnym za zwycięstwa odniesione przez wojska polskie, walczące pod dowództwem hetmana Żółkiewskiego.

Kościół przetrwał w dobrym stanie aż do zakończenia II wojny światowej. Od 1946 roku rozpoczął się wieloletni proces jego dewastacji, zakończony dopiero w 1989 roku zwróceniem kościoła parafii rzymskokatolickiej. Lata 1989–2009 to dwie dekady gruntownej restauracji założenia przeprowadzonej przez polskich konserwatorów. W jej trakcie m.in. wymieniono miedziane pokrycie dachu, uporządkowano kryptę grobową i naprawiono znajdujące się w niej marmurowe sarkofagi, odnowiono i uzupełniono trzy ołtarze, stalle i ambonę, zrekonstruowano rzeźby i inskrypcje nagrobne, zakonserwowano epitafia i tablice pamiątkowe.

Pocztówka została przekazana do Muzeum Kresów w Lubaczowie przez parafię pw. św. Wojciecha w Cieszanowie. Do zbiorów parafii trafiła z terenów rzymskokatolickiej archidiecezji lwowskiej (jej siedziba, w związku ze zmianą granic wraz z końcem II wojny światowej i przesiedleniami ludności polskiej, znalazła się od 1946 r. w Lubaczowie), za pośrednictwem ks. Józefa Kłosa. Ks. Kłos był dotychczasowym proboszczem parafii pw. św. Marii Magdaleny we Lwowie, a wcześniej, w latach 1925–1927, pełnił posługę w żółkiewskiej kolegiacie jako wikariusz. Od 1 września 1946 r. objął parafię cieszanowską.

 

>>> Zobacz obiekt na Portalu Muzeum Dziedzictwa Kresów Dawnej Rzeczypospolitej >>>

 

 

Nazwa

Pocztówka „Żółkiew. Kolegiata pw. św. Wawrzyńca”

Twórca

Nieznany

Datowanie

Lata 20.–30. XX w.

Materiał

Papier

Technika

Druk

Wymiary

Wysokość: 8,6 cm; Szerokość: 13,6 cm

Pochodzenie

Pocztówka została przekazana do Muzeum Kresów w Lubaczowie przez parafię pw. św. Wojciecha w Cieszanowie. Do zbiorów parafii trafiła z terenów rzymskokatolickiej archidiecezji lwowskiej (jej siedziba, w związku ze zmianą granic wraz z końcem II wojny światowej i przesiedleniami ludności polskiej, znalazła się od 1946 r. w Lubaczowie), za pośrednictwem ks. Józefa Kłosa, dotychczasowego proboszcza parafii pw. św. Marii Magdaleny we Lwowie, a od 1 września 1946 r. proboszcza parafii cieszanowskiej.

Numer inwentarzowy

ML/H/2013

Autor notki

Dariusz Sałek

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content