Puderniczka

Puderniczka o niewielkich rozmiarach, silnie spłaszczona, złożona z głównego pojemnika i pokrywki. Powierzchnia bogato dekorowana wypalaną dekoracją o motywach roślinnych i geometrycznych.

Pojemnik o kolistym dnie z niewielką kryzą; pośrodku, do połowy średnicy koliste wklęśniecie. Brzusiec niski, na 2/3 wysokości ostro załamany do środka. Wylew szeroki, płaski.

Dekoracja skupiona na brzuścu powyżej połowy wysokości i na wylewie. U nasady załamania brzuśca motyw poziomych podwójnych linii spiralnych („ósemek”); krawędź podkreślona dwiema poziomymi liniami; powyżej pas złożony z trójkątów i usytuowanych pomiędzy ich wierzchołkami niewielkich półkoli; wylew dekorowany półkolami.

Pokrywka kolista, profilowana (nisko ścięty stożek) z gałką pośrodku. Powierzchnia pokryta wypalanymi ornamentami: ukośny brzeg liniami spiralnymi; pośrodku powierzchni płaskiej od góry wydzielone pole kwadratowe pokryte liniami spiralnymi, przy bokach kwadratu stylizowane podwójne kwiaty podkreślone inkrustowanym drutem miedzianym na obrysie dwóch złączonych półkoli, które ujęte od zewnątrz mniejszymi półkolami nawiązującymi do płatków kwiatu. Pomiędzy stylizowanymi kwiatami półkola z drobnych linii wypalanych.

Gałka niewielka, profilowana; dołem wąska, rozszerzająca się ku górze; od góry wysklepiona, dekorowana wypalanymi liniami spiralnymi.

Wśród wyrobów pamiątkarskich z Huculszczyzny dominowały przedmioty wykonane z drewna. W tej grupie znajdowały się szczególnie popularne talerze, ale też niewielkie pojemniki wykonane w technice toczenia. Ten sposób produkcji wprowadził do huculskich wyrobów sławny snycerz z Jaworowa Jurij Skryblak. Jak zapisał Ferdynand Ossendowski w swym przewodniku po Huculszczyźnie, wydanym w Poznaniu w 1936 roku: „Jur pierwszy porzucił pierwotne, niedoskonałe narzędzia rzeźbiarskie, jak kozik i «szkibla», i zastosował tokarkę”. Z pewnością toczenie w drewnie i wykonywanie w tej technice przedmiotów znacznie ułatwiło pracę. Adresatem tego typu wyrobów pamiątkarskich byli przeważnie turyści z głębi kraju, mieszkańcy większych i mniejszych miast. Dla nich najważniejszym kryterium „lokalności”, a więc głównym argumentem zakupu określonego przedmiotu jako pamiątki, była jednak nie forma i technika, a – jak się wydaje – materiał i zdobnictwo.

Do tej kategorii obiektów należy niewielka, drewniana puderniczka, złożona z silnie spłaszczonego pojemnika i pokrywki. Powierzchnia wyprofilowana na tokarce została bogato dekorowana wypalanymi ornamentami tworzącymi motywy roślinne i geometryczne, specyficzne dla Huculszczyzny. Nieznany twórca puderniczki do jej zdobienia wykorzystał prawie sześciu rodzajów końcówek pirografów w formie owali, spirali, półkoli i łuków dwuspadowych. Opierając się na tych formach stworzył jednorodną formalnie dekorację podkreślającą kształt małego pojemnika i pokrywki, łącznie z niewielką gałką-uchwytem pośrodku.

Puderniczka, toczona i zdobiona w technice wypalania, została zakupiona wraz z całą grupą pamiątek w lecie 1939 roku przez darczyńcę Muzeum z Piastowa pod Warszawą, kilkunastoletniego wówczas harcerza, uczestnika obozu 150. Mazowieckiej Drużyny Harcerskiej w Mikuliczynie (d. powiat nadwórniański). Był to prezent dla jego mamy.

 

Nazwa

Puderniczka

Twórca

Nieznany

Datowanie

Lata 30. XX w.

Materiał

Drewno

Technika

Rzeźbienie, rytowanie

Wymiary

7 x 9 cm

Pochodzenie

Obiekt został przekazany do Muzeum Kresów w Lubaczowie przez mieszkańca Piastowa pod Warszawą.

Numer inwentarzowy

ML/E/2998

Autor notki

Janusz Mazur

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content