Widelec

Widelec drewniany, złożony z ostrza z czterema zębami i dekoracyjnie opracowanego trzonka. Ostrze wydłużone, nieznacznie wygięte do góry, z wydzieloną kryzą u nasady półkolistej tarczki, z której wychodzą cztery równoległe zęby. Trzonek szeroki i płaski, w formie prostokąta o nieznacznie wypukłych dłuższych bokach; przy obydwu węższych bokach koliste pola z rozetami wewnątrz i ornamentem złożonym z niewielkich trójkątów tworzących linię zygzakowatą wokół. Powierzchnia prostokątnego pola uchwytu dekorowana wewnątrz większymi rytymi liniami zygzakowatymi wydzielającymi pośrodku motyw rombu; krawędzie ujęte bordiurą (proste nacięcia między dwiema liniami). Między płatkami rozet i w polach wewnątrz i na zewnątrz rombów osadzone niewielkie jasnoniebieskie i czerwone koraliki. Powierzchnia w naturalnym kolorze drewna.

Stanowi komplet z łyżką o numerze inwentarzowym ML/E/2995.

Niewielki drewniany widelec stanowi komplet z łyżeczką (nr inwentarzowy ML/E/2995) i podobniej jak ona jest przykładem wyrobów pamiątkarskich z Huculszczyny. Obiekty z tego regionu były bardzo modne w Polsce okresu międzywojennego. Obydwa przedmioty należą do szerokiego asortymentu wyrobów z drewna – materiału, w którego obróbce i zdobieniu na obszarze Karpat Huculi nie mieli sobie równych. Na bazie tych niemal naturalnych umiejętności została założona w Kołomyi Szkoła Przemysłu Drzewnego. Przyczyniła się ona do dalszego, szerokiego rozpropagowania twórczości huculskiej w drewnie.

Do typowo huculskich form zdobniczych występujących  na widelcu należą rzeźbione reliefy o motywach geometrycznych (ryte i wybijane stempelkiem) oraz inkrustacja z ceramicznych koralików. Tę ostatnią technikę wprowadził do sztuki huculskiej Marko Mehedeniuk z Ryczki koło Kosowa, którego Stanisław Vincenz, piewca kultury huculskiej nazwał w swym dziele „Prawda starowieku” „mistrzem wielkim”. Koraliki zdobią charakterystyczny motyw, jakimi są dwie sześciopłatkowe rozety, ujmujące trzonek widelca z obydwu stron. Jest to uniwersalny symbol apotropaiczny, oparty w swych korzeniach na odległych tradycjach pasterzy wołoskich.

Widelec, podobnie jak łyżeczkę zakupił w Mikuliczynie (d. powiat nadwórniański) darczyńca Muzeum pochodzący z Piastowa pod Warszawą, który był uczestnikiem obozu harcerskiego (150. Mazowieckiej Drużyny Harcerskiej) w lecie 1939 roku. Od tego czasu obiekt był przechowany w domu rodzinnym i stąd, na podstawie woli ofiarodawcy, trafił do zbiorów Muzeum Kresów w Lubaczowie.

 

Nazwa

Widelec

Twórca

Nieznany

Datowanie

Lata 30. XX w.

Materiał

Drewno

Technika

Rzeźbienie

Wymiary

Szerokość: 2,5 cm; długość: 22 cm

Pochodzenie

Obiekt został przekazany do Muzeum Kresów w Lubaczowie przez mieszkańca Piastowa pod Warszawą.

Numer inwentarzowy

ML/E/2996

Autor notki

Janusz Mazur

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content