Topór kamienny z łopatkowatym ostrzem

 

Smukły topór kamienny o lekko wygiętym grzbiecie, spłaszczonym korpusie i asymetrycznym rzucie bocznym. Otwór do mocowania styliska umieszczony mniej więcej w 1/3 długości narzędzia, w jego najszerszej części. Topór posiada asymetryczne  masywne ostrze uformowane na kształt łopatki.

Topory ze schyłkowego neolitu o łopatkowatym ostrzu na terenie Polski są zabytkami rzadkimi. Z naszego kraju znanych jest zaledwie 25 egzemplarzy (stan na 2008 r.). Dużo liczniej topory te występują na terenach na wschód od Bugu. Jedno ze skupisk znalezisk toporów o łopatkowatym ostrzu znajduje się na w dorzeczu górnego i środkowego Dniepru, na zachód sięgając środkowej Prypeci i dorzecza górnego Bohu. Są to tereny niemal pokrywające się z zasięgiem kultury środkowodnieprzańskiej. Być może to za jej pośrednictwem do ugrupowań kultury ceramiki sznurowej z południowo-wschodniej Polski dotarła idea wykonywania toporów z łopatkowatym ostrzem. Kontakty miejscowej ludności z przybyszami ze wschodu doprowadziły do wykrystalizowania się grupy sokalskiej o mieszanym charakterze. Uchwytne jest to w przypadku pochówków, gdzie obok zabytków typowych dla miejscowej kultury ceramiki sznurowej znajdowane są m.in. naczynia klepsydrowate, charakterystyczne dla ugrupowań znad Dniepru. W tym miejscu należy wspomnieć, że niedaleko Lubaczowa, w Młodowie-Zakąciu, odkryto zespół zabytków, który stanowił najprawdopodobniej wyposażenie pochówku przedstawiciela kultury środkowodnieprzańskiej. Więcej o zespole zabytków z Młodowa-Zakącia w archiwalnym wydaniu eksponatu miesiąca.

 

Literatura:

Libera, J. Sobieraj, Topory z łopatkowatym ostrzem na ziemiach wschodniej Polski [w:] J. Bednarczyk, J. Czebreszuk, P. Makarowicz, M. Szmyt (red.), Na pograniczu światów. Studia z pradziejów międzymorza bałtycko-pontyjskiego ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Kośko w 60. rocznicę urodzin, Poznań 2008, s. 295–313.

Libera, J. Sobieraj, V. Konopla, Niektóre typy schyłkowoneolitycznych toporów kamiennych jako potencjalne wyznaczniki międzykulturowych szlaków komunikacyjnych bałtycko-pontyjskiego międzymorza [w:] M. Ignaczak, A. Kośko, M. Szmyt (red.) Między Bałtykiem a Morzem Czarnym. Szlaki międzymorza IV-I tys. przed Chr., Poznań 2011, s. 231-238.

Nazwa

Topór kamienny z łopatkowatym ostrzem

Twórca

Nieznany

Datowanie

późny neolit (2400-2200 p.n.e.)

Materiał

bliżej nieokreślony szary kamień

Technika

łupanie, szlifowanie, wiercenie

Wymiary

długość: 220 cm, szerokość na wysokości otworu: 6,3 cm, grubość na wysokości otworu: 4 cm, długość łopatki ostrza: 8,5 cm, wysokość łopatki ostrza: 6,6 mm, masa: 1125 g

Pochodzenie

Obiekt znaleziony w Oleszycach, przy drodze prowadzącej w kierunku Futor

Numer inwentarzowy

ML/Arch/59

Autor notki

Grzegorz Dąbrowski

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content