Muzeum Kresów w Lubaczowie

Radruskie wątki w filmie „Jasyr”

Fundacja Ułani Króla Jana, której przyświeca motto: „Przywracamy tradycje, opowiadamy historię”, wyprodukowała interesujący film dokumentalny pt. „Jasyr”. Premiera pierwszego odcinka odbyła się 5 kwietnia br., a jednym z wątków poruszonych w tym dokumencie jest historia Marii Duniewiczowej, branki tatarskiej z Radruża.

Film powstał na podstawie scenariusza i w reżyserii Sławomira Kwoki – Prezesa Zarządu Fundacji Ułani Króla Jana oraz dra Andrzeja Gliwy z Narodowego Instytutu Dziedzictwa Oddziału w Rzeszowie. Zasadniczym jego tematem są wyprawy niewolnicze ord tatarskich na teren Rzeczypospolitej, które trwały od końca XV do końca XVII w. W ich efekcie kraj, szczególnie jego południowo-wschodnie rubieże, doświadczyły ogromnych zniszczeń ekonomicznych i dotkliwych strat demograficznych.

W części pierwszej filmu została obszerne omówiona historia samych Tatarów (m.in. Złotej Ordy i Chanatu Krymskiego). Szczegółowo przedstawiono przede wszystkim zagadnienia z zakresu sztuki wojennej ord tatarskich w epoce wczesnej nowożytności, sposobu prowadzenia działań wojennych oraz wątek dotyczący uzbrojenia wojowników tatarskich. Problematykę tę omówił i zaprezentował Michał Sanczenko, rekonstruktor oraz wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Łucznictwa Konnego i wiceprezydent Światowej Federacji Łucznictwa Konnego. W rozmowie ze Sławomirem Kwoką zademonstrował uzbrojenie oraz sprawność bojową wojownika tatarskiego. Pokaz miał miejsce na terenie Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej w Wasilkowie pod Białymstokiem.

W drugiej części filmu Sławomir Kwoka przeprowadził rozmowę z dr. Andrzejem Gliwą, znanym historykiem, autorem wielu publikacji poświęconych najazdom tatarskim na Rzeczypospolitą. Rozmowa miała miejsce na tle cerkwi pw. św. Paraskewy w Radrużu, która jest świadkiem losów Marii Dubniewiczowej, branki tatarskiej, a później tureckiej w latach 1672–1699. Dzieje radruskiej niewolnicy stały się kanwą do omówienia przez dra Gliwę zagadnień najazdów tatarskich, ich szerszego kontekstu politycznego i ekonomicznego, szczególnie skali wyrządzanych zniszczeń i liczby wziętych do niewoli ludzi czyli tytułowego jasyru.

Należy wspomnieć, że film powstał dzięki wsparciu społecznemu oraz pomocy Fundacji Agencji Rozwoju Przemysłu, Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej i Powiatu Przemyskiego. Obok intersujących rozmówców i plenerów jest wzbogacony o elementy rekonstrukcji z udziałem aktorów i statystów oraz świetne mapy, a także animacje przygotowane przez dra Marcina Sobiecha i dra Andrzeja Gliwę. Dokument wpisuje się w misję Fundacji Ułani Króla Jana, która dąży do przywrócenia i aktywnego tworzenia polskiego kina historycznego.

Zachęcamy do obejrzenia pierwszej części tego interesującego filmu, a już niedługo kolejnych jego odsłon!

Janusz Mazur

Film jest dostępny TUTAJ >>>

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content