Muzeum Kresów w Lubaczowie

Artystyczne inspiracje Krzemieńcem na wystawie w Galerii Oficyna

Czy można wyobrazić sobie środowisko artystyczne międzywojennej Rzeczypospolitej bez położonego u stóp Góry Królowej Bony Krzemieńca, znajdującego się w nim Liceum Krzemienieckiego założonego przez Tadeusza Czackiego oraz artystów profesjonalnych i amatorów – malarzy, rysowników, fotografików – którzy w nim tworzyli? Z pewnością nie. Inspiracje Krzemieńcem możemy zobaczyć na nowej wystawie czasowej, przygotowanej w Galerii Oficyna w Zespole Zamkowo-Parkowym przy Muzeum Kresów w Lubaczowie, prezentującej twórczość uczestników Międzynarodowych Sympozjów Artystyczno-Naukowych w Krzemieńcu. Wystawa miała swój wernisaż w niedzielne popołudnie, 12 lutego 2023 r.

Mam przyjemność wprowadzić Państwa w klimat wyjątkowej wystawy, już drugiej wystawy, którą otwieramy w tym roku, dla której inspiracją był położony na Wołyniu Krzemieniec, u stóp wskazanej w tytule Góry Bony, posiadający niewątpliwy urok miejsca, za sprawą położenia geograficznego u podnóża Gór Krzemienieckich, nad rzeką Ikwą, w otoczeniu lasów, a także istniejącej tam zabudowy i dziedzictwa kulturowego dawnej Rzeczypospolitej z ruinami zamku, dawnego zespołu klasztornego jezuitów, monasterem Objawienia Pańskiego, synagogą i zespołem cmentarzy.

Jeśli spojrzelibyśmy na stosunki ludnościowe w Krzemieńcu, można powiedzieć, że żyjąca tam polska społeczność była zdominowana przez ludność ruską/ukraińską i żydowską. Jednak biorąc pod uwagę dorobek kulturalny miasta, istniejące tam zaledwie przez niespełna trzy dziesięciolecia Liceum Krzemienieckie, Wołyńskie Ateny (do powstania listopadowego, później reaktywowane w okresie międzywojennym) założone przez Tadeusza Czackiego, z nowatorskim programem nauczania, z jedną z największych bibliotek na terenie całej dawnej Rzeczypospolitej, która później stała się podstawą zbiorów bibliotecznych Uniwersytetu Kijowskiego, wśród którego absolwentów i grona pedagogicznego znaleźli się wybitnie przedstawiciele polskiej kultury, na czele z Juliuszem Słowackim, należy podkreślić, że wkład polskiej społeczności w rozwój kulturalny miasta jest nie do przecenienia. – tymi słowami przywitał licznych uczestników wernisażu Piotr Zubowski, dyrektor Muzeum Kresów w Lubaczowie.

Wyjątkowy klimat Krzemieńca sprawił, że w okresie międzywojennym Krzemieniec stał się także centrum polskiej awangardy artystycznej, realizowanych tu plenerów malarskich i fotograficznych, miejscem fermentu kulturalnego, w którym dyskutowano o sztuce. Mieszkali tu, wykładając w Liceum Krzemienieckim, lub brali udział w plenerach malarskich i fotograficznych czołowi polscy artyści XX wieku: Jan Cybis, Emil Krcha, Marcin Franciszek Samlicki, Eugeniusz Geppert, Stanisław Sheybal, Jan Bułhak czy Ludwik Gronowski. Warto podkreślić, że artyści ci zaangażowali się również w działalność edukacyjną, popularyzatorską, organizując m.in. Wakacyjne ogniska Społeczne dla nauczycieli szkół powszechnych z całego kraju.

Do tej tradycji, jak wskazał Leszek Żebrowski, prezes Stowarzyszenia Odin, nawiązuje wystawa, która jest pokłosiem ośmiu edycji Międzynarodowych Sympozjów Artystyczno-Naukowych „Spotkania w Krzemieńcu”, które realizowane były w latach 2011–2018, zarówno w Krzemieńcu, jak i w kilku miejscowościach na terenie Polski, gdyż tak w czasie pierwszych edycji, jak i dziś sytuacja w Ukrainie nie sprzyja swobodnej twórczości artystycznej. To właśnie Leszek Żebrowski, wspólnie z prof. Teresą Żebrowską z Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, był inicjatorem i kuratorem wszystkich Sympozjów. Żebrowski zwrócił szczególną uwagę na wymiar edukacyjny krzemienieckich Sympozjów, w ich trakcie odbywały się bowiem wspólne rozmowy, piesze wędrówki i wycieczki (Poczajów, Zabaraż, Wiśniowiec), interaktywne spotkania edukacyjno-plastyczne dla różnych grup wiekowych; dni otwarte, w trakcie których można było spotkać się z artystami podczas ich procesu twórczego.

Wśród artystów, którzy wzięli udział w dotychczasowych Sympozjach znalazły się osoby z całego świata: Polski, Ukrainy, Francji, Stanów Zjednoczonych Ameryki, Szwecji, Luksemburga, Włoch, Bułgarii, Serbii, Słowenii, Niemiec, Chile, Islandii, Rumunii oraz Kanady. Trójka z nich: Jerzy Plucha, starszy kustosz Muzeum Kresów w Lubaczowie, Karolina Maria Kozieł oraz Artur Bartkiewicz wzięła udział w wernisażu i podzieliła się swoimi wspomnieniami i refleksjami z udziału w Sympozjach Artystyczno-Naukowych.

W wernisażu wzięli udział także m.in. starosta lubaczowski Zenon Swatek, dyrektor BWA w Zamościu Jerzy Tyburski, dyrektor Muzeum Badań Polarnych w Puławach dr Piotr Kondraciuk, Ryszard Jan Czarnowski, autor monografii Krzemieńca.

Wystawę w Galerii Oficyna można oglądać do 15 maja br., serdecznie zapraszamy!

Fot. Tomasz Michalski

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content