Muzeum Kresów w Lubaczowie

Kraina Roztocze. Światło i Przestrzeń. Podsumowanie

Za nami kolejna edycja festiwalu „Kraina Roztocze. Światło i Przestrzeń”, który odbył się w dniach 19–22 czerwca 2025 r. Wraz z naszymi partnerami mieliśmy ogromną przyjemność współorganizować to wyjątkowe wydarzenie, tak ważne dla naszego regionu. Po raz kolejny festiwal cieszył się dużym zainteresowaniem zarówno turystów, jak i lokalnej społeczności, którzy licznie uczestniczyli w przygotowanych atrakcjach oraz zajęciach.

Tegoroczny festiwal – podobnie jak w poprzednich latach – został przyjęty z ogromnym entuzjazmem ze strony licznych uczestników. Z dumą współorganizowaliśmy kilka wyjątkowych inicjatyw, które stały się integralną częścią programu wydarzenia. Wśród nich znalazło się: zwiedzanie Zespołu Cerkiewnego w Radrużu, warsztaty pisania ikon oraz zwiedzanie Zespołu Cerkiewnego w Nowym Bruśnie i spacer po Bruśnie Starym. Była to niezwykła okazja do zanurzenia się w bogatej historii naszych zabytków, tudzież odkrycia nieoczywistych opowieści zakorzenionych w krajobrazie naszego regionu.


ZWIEDZANIE ZESPOŁU CERKIEWNEGO W RADRUŻU

W dniach 19–20 czerwca odbyło się bezpłatne zwiedzanie Zespołu Cerkiewnego w Radrużu. Przez dwa dni turyści z całej Polski mieli okazję poznać historię tej niezwykłej miejscowości, a przede wszystkim perły architektury – zabytkowej cerkwi pw. św. Paraskewy.

Przewodnik, Kamil Zając, w pasjonujący sposób przybliżył uczestnikom burzliwą i bogatą historię regionu. Podkreślił unikatowość cerkwi na tle Europy – zarówno pod względem jej wieku, jak i zachowanych elementów architektonicznych. Drewniana świątynia, powstała około 1583 roku, zachwyca swoim trójdzielnym układem (babiniec, nawa, prezbiterium) oraz pięknymi polichromiami z XVII wieku, przedstawiającymi sceny biblijne, proroków i archaniołów.

Oprócz wnętrza cerkwi zwiedzający podziwiali również otoczenie obiektu: XIX-wieczne kamienne mury, XVI-wieczną dzwonnicę, przycerkiewny cmentarz z nagrobkami z XVIII–XX wieku oraz dwie wyjątkowe nekropolie, gdzie znajdują się nagrobki wykonane przez słynnych bruśnieńskich kamieniarzy.


WARSZTATY PISANIA IKON

W dniach 19–21 czerwca w Radrużu odbyły się warsztaty pisania ikon, prowadzone przez uznanego ikonografa Sebastiana Niestója. Była to wyjątkowa okazja, by nie tylko poznać tajniki tej wymagającej sztuki, ale także stworzyć własną ikonę.

Przez trzy dni, pod czujnym okiem mistrza, uczestnicy krok po kroku przechodzili przez proces twórczy, doświadczając nie tylko pracy artystycznej, ale również głębokiego kontaktu z duchowością i tradycją.

Wspaniale oddaje to relacja jednej z uczestniczek, pani Joanny Zuchowskiej-Kozdry:

Udział w warsztatach pisania ikon, prowadzonych przez Sebastiana Niestója w Zespole Cerkiewnym w Radrużu, był wyjątkowym i głęboko poruszającym doświadczeniem. Spotkanie odbywało się w niezwykle inspirującym miejscu – w cieniu zabytkowej cerkwi, której duchowość i historia tworzyły idealne tło do pracy twórczej. Warsztaty były wymagające, ale dzięki ogromnemu profesjonalizmowi i ciepłu prowadzącego każdy uczestnik czuł się prowadzony z uważnością i szacunkiem. Atmosfera była pełna skupienia, ale zarazem życzliwa i wspierająca – zarówno w relacji z prowadzącym, jak i pomiędzy uczestnikami. To doświadczenie pozostanie ze mną na długo – zarówno w sercu, jak i pod postacią własnoręcznie napisanej ikony.

To świadectwo najlepiej oddaje, że pisanie ikon to nie tylko artystyczne rzemiosło, ale również duchowa podróż kształtująca wrażliwość i świadomość twórczą.


ZWIEDZANIE ZESPOŁU CERKIEWNEGO W NOWYM BRUŚNIE ORAZ SPACER PO BRUŚNIE STARYM

W dniach 21–22 czerwca miało miejsce nasze ostatnie wydarzenie. W ciągu dwóch dni Ewa Żuchowicz zabrała słuchaczy w niezwykłą podróż przez dzieje Nowego i Starego Brusna – miejsc o niezwykle bogatej i wielokulturowej historii.

Zwiedzanie rozpoczęło się przy zabytkowej cerkwi pw. św. Paraskewy z 1713 roku w Nowym Bruśnie – wyjątkowym przykładzie drewnianej cerkwi z trzema kopułami, stanowiącej świadectwo kunsztu dawnych cieśli oraz bogatej tradycji architektury sakralnej. Choć obiekt utracił swoje funkcje sakralne, dzięki włączeniu do Muzeum Kresów w Lubaczowie, został otoczony stałą opieką, której efektem była próba, w ramach zrealizowanych prac, przywrócenia obiektowi formy z końca XIX wieku, tak jak widział go prof. Julian Zachariewicz.

Nieopodal cerkwi zwiedzający mieli okazję zobaczyć  stary cmentarz – miejsce pochówku katolików obrządku greckiego i rzymskiego oraz ewangelików, świadczące o wielokulturowym dziedzictwie tych terenów. Wiele nagrobków, wykonanych z miejscowego piaskowca, ma ponad 150 lat.

Następnie uczestnicy udali się do Brusna Starego – dziś nieistniejącej wsi, niegdyś słynącej z wybitnych kamieniarzy. Nasza przewodniczka przybliżyła sylwetki takich twórców jak Grzegorz Kuźniewicz czy Wasyl Gudz, których dzieła – pełne symboliki i detalu – do dziś rozsiane są po całym Roztoczu. Turyści mogli także zobaczyć fragment Ścieżki przyrodniczej “Góra Brusno”, stworzonej przez Nadleśnictwo Lubaczów, której częścią są ruiny kapliczki św. Mikołaja, przy której opowiedziano o dawnych obrzędach związanych ze świętem Jordanu.


NASZE PODZIĘKOWANIA

Jesteśmy niezwykle wdzięczni, że mogliśmy wspólnie przeżyć te niezwykłe chwile. W imieniu Muzeum Kresów w Lubaczowie oraz naszych partnerów tworzących Krainę Turystyczną Roztocze, a są to: Powiat Lubaczowski, Gmina Lubaczów, Gmina Cieszanów, Gmina Horyniec-Zdrój, Gmina Narol oraz Stowarzyszenie Folkowisko, dziękujemy za ogromne zainteresowanie i liczny udział we wszystkich wydarzeniach festiwalu. Po zakończeniu trzeciej edycji festiwalu już myślimy o atrakcjach, które przygotujemy dla Was w przyszłym roku. Do zobaczenia podczas kolejnej edycji Krainy Roztocze!

Maciej Meder

Fot. Krystian Kłysewicz

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content