Muzeum Kresów w Lubaczowie

Odnaleźliśmy Ludwika i zwyciężyliśmy w powstaniu styczniowym!

Miniony weekend, 2 i 3 września 2023 r., upłynął pod znakiem wydarzeń i uroczystości upamiętniających 160. rocznicę powstania styczniowego, których organizatorem było Muzeum Kresów w Lubaczowie.

Świętowanie tej ważnej rocznicy rozpoczęliśmy w sobotę, 2 września, od rozgrywki rowerowej gry terenowej „Ludwiku, wróć!”, której fabuła inspirowana była prawdziwymi wydarzeniami z 1863 r. Wszyscy uczestnicy wcielili się w role powstańczych patroli z formującej się partii Jana Żalplachty. Ich zadaniem było odszukanie syna pani Tarnawieckiej, który dołączył do powstania wbrew woli swej matki.

Gracze mieli do pokonania trasę liczącą ponad 30 km, która zaczynała się i kończyła na Rynku w Cieszanowie, a przebiegała m.in. przez miejsce upamiętnienia bitew pod Kobylanką. Na swej drodze spotykali animatorów, z których część przyjęła role autentycznych bohaterów okresu powstania styczniowego. Na każdym stanowisku na rowerzystów czekało zadanie, m.in. ćwiczenia z musztry, oporządzenie broni, praca sztabowa z mapą, kręcenie ładunków na czas, zaprojektowanie pomnika na cześć poległych czy bieg z noszami. Za wykonanie zadania można było uzyskać wskazówki dotyczące tego, pod którym dowódcą służy młody Tarnawiecki. Zespoły musiały wywnioskować, czy był to gen. Antoni Jeziorański, gen. Józef Śmiechowski ps. “Buger”, płk Tomasz Winnicki ps. “Chmurski”, mjr Aleksander Waligórski czy por. Ludwik Weber von Ehrenzweig. Informacja ta była niezbędna, by dobrze zaadresować list do Ludwika, w którym to już sami gracze mogli zdecydować, czy zachęcić go do powrotu do swej matki, czy przekonywać, by dalej służył Ojczyźnie i walczył w powstaniu. Decyzja ta miała wpływ na finałową scenę gry – wszystkie drużyny, zgodnie, w bojowym duchu, opowiedziały się za tym, by Ludwik Tarnawiecki walczył w powstaniu.

W grze wzięło udział 7 zespołów: „Włóczykije”, „Manhattan”, „Strzelcy”, „Nikczemne wierzby”, „Zuchy”, „Harcerze” i „Polanka”. Najlepiej z zadaniami i rozwikłaniem zagadki poradziła sobie drużyna „Harcerzy”, która zgarnęła główną nagrodę. Dla wszystkich pozostałych graczy przygotowane zostały pamiątkowe dyplomy oraz rogatywki za udział w grze. Serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom, którzy wzięli udział w tej emocjonującej i edukacyjnej przygodzie!

Następnego dnia, w niedzielę, 3 września, o godzinie 11.00 odbyła się msza św. w kościele pw. Przemienienia Pańskiego w Starym Lublińcu, z honorową asystą powstańców styczniowych – rekonstruktorów. Po jej zakończeniu zebrani mogli wysłuchać wykładu Dariusza Sałka, adiunkta w Dziale Historycznym Muzeum Kresów w Lubaczowie, na temat lokalnych wątków powstania styczniowego w kontekście innych działań tego zrywu niepodległościowego na terenie całości ziem polskich. Następnie powstańcy poprowadzili zebranych gości na czele z ks. proboszczem Ryszardem Antonikiem na cmentarz parafialny w Starym Lublińcu, gdzie przy nagrobku Ludwika Tarnawieckiego ustawiona została warta honorowa i odczytano Apel pamięci. Głos zabrali przedstawiciele władz samorządowych: Zenon Swatek, starosta lubaczowski, Zdzisław Zadworny, burmistrz miasta i gminy Cieszanów, a także Piotr Zubowski, dyrektor Muzeum Kresów w Lubaczowie. Swoją obecnością, poza mieszkańcami Starego Lublińca, zaszczycili nas także Teresa Pamuła, poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Barbara Broź, wicestarosta lubaczowski, Andrzej Szymanowski, wiceburmistrz Cieszanowa, przedstawiciele Nadleśnictwa Narol oraz Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Uroczystości na cmentarzu zakończyły się poświęceniem odnowionego nagrobka Ludwika Tarnawieckiego i złożeniem kwiatów.

O godzinie 14.00 cieszanowski rynek przeobraził się w powstańcze obozowisko w ramach rodzinnego pikniku historycznego „Powstańczy biwak”. Mieszkańcy Cieszanowa, powiatu lubaczowskiego i wszyscy zainteresowani mogli zobaczyć m.in. pokaz musztry i taktyki bitewnej, przygotowany przez kosynierów i strzelców, a także podejść do stanowisk sztabu, medyka, rzemieślników i rusznikarza, dowiedzieć się więcej na temat broni, taktyki czy choćby funkcjonowania służby medycznej w czasie powstania. Możliwość osobistego obcowania z historycznym wyposażeniem obozowiska z pewnością stanowiła niemałą frajdę zarówno dla młodszych, jak i starszych uczestników pikniku.

Kulminacyjnym momentem i ostatnią atrakcją dwudniowego cyklu wydarzeń rocznicowych był koncert męskiej grupy śpiewaczej „Mołodcy”, która wykonała repertuar śpiewany przez powstańców styczniowych. Oprócz wrażeń muzycznych dodatkowym atutem wystąpienia był komentarz Łukasza Wrony, prezesa stowarzyszenia Pospolite Ruszenie, objaśniający treść i okoliczności powstania poszczególnych utworów.

Jesteśmy dumni, że w czasie tych dwóch dni tak liczne grono osób wzięło udział we wszystkich naszych działaniach, za pomocą których wspólnie uczciliśmy 160. rocznicę powstania styczniowego. W ramach zadania zaplanowane zostały jeszcze lekcje żywej historii, które odbędą się w szkołach powiatu lubaczowskiego w październiku bieżącego roku.

Wszystkie wydarzenia zostały zrealizowane przez Muzeum Kresów w Lubaczowie w ramach projektu pn. Na bój Polacy, na święty bój! Gra i działania edukacyjne w 160. rocznicę powstania styczniowego na pograniczu cieszanowsko-lubaczowskim. Projekt został dofinansowany ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”, a także Powiatu Lubaczowskiego, Województwa Podkarpackiego oraz Miasta i Gminy Cieszanów. Współorganizatorem zadania jest stowarzyszenie Pospolite Ruszenie oraz Centrum Kultury i Sportu w Cieszanowie.

Patronat medialny nad wydarzeniami objęli: Katolickie Radio Zamość, Polskie Radio Rzeszów, TVP3 Rzeszów, Tygodnik Życie Podkarpackie i portal zycie.pl, miesięcznik „Nad Brusienką”, portale: dzieje.pl, elubaczow.com, zlubaczowa.pl.

Partnerami projektu są: Zespół Szkolno-Przedszkolny w Nowym Lublińcu, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Cieszanowie, Zespół Szkół w Rudzie Różanieckiej, Powiatowe Centrum Kultury w Lubaczowie, Stowarzyszenie Geoturystyczne „Roztocze Wschodnie”, Nadleśnictwo Narol, Stowarzyszenie Animacji Kultury Pogranicza Folkowisko, Komenda Hufca Związku Harcerstwa Polskiego w Lubaczowie oraz Jednostka Strzelecka 2033 w Lubaczowie.

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content