Muzeum Kresów w Lubaczowie

Skrzynie wianne, zabawki i stroje ludowe! Zapraszamy na wernisaż wystawy „Jaworów. Ludowe barwy Roztocza”

Muzeum Kresów w Lubaczowie oraz Muzeum Architektury i Życia Ludowego im. Klemensa Szeptyckiego we Lwowie serdecznie zapraszają na wernisaż wystawy „Jaworów. Ludowe barwy Roztocza”, który odbędzie się w Zespole Cerkiewnym w Radrużu w niedzielę, 20 lipca 2025 r., o godz. 18. Wydarzenie jest częścią Festiwalu Dziedzictwa Kresów, którego organizatorami są Gmina Lubaczów i Województwo Podkarpackie. Wstęp wolny.

Jaworów to miasto położone na krańcach ziemi lwowskiej, w Ukrainie, przy granicy z Polską, w dolinie rzeki Szkło, na południowych przedpolach Roztocza Wschodniego. Okres największego gospodarczego i politycznego znaczenia przeżywało w XVII w., kiedy starostą jaworowskim był późniejszy król wielonarodowej Rzeczypospolitej Jan III Sobieski.

Dzisiejszy rejonu jaworskiego w ciągu stuleci zdołał wytworzyć indywidualne oblicze kulturowe. Jego wyróżnikiem są elementy lokalnego folkloru: stroje ludowe, skrzynie wianne oraz zabawki, stanowiące wspólne dziedzictwo Polski i Ukrainy.

Strój jaworowski to przede wszystkim tradycyjny, świąteczny, letni strój kobiecy, częściowo też męski, zdobiony haftem płaskim i krzyżykowym o lokalnych motywach, przede wszystkim roślinnych, później też geometrycznych. Zdobienia w kilku podstawowych kolorach (czerwonym, niebieskim, czarnym) wypełniały najbardziej eksponowane miejsca koszul, a także gorsety i zapaski.

Skrzynie wianne i zabawki to efekt rozwijanego w mieście od 2. poł. XIX w. rzemiosła drzewnego.

Skrzynie odgrywały ważną rolę w obrzędowości weselnej, jako miejsce złożenia posagu panny młodej, a później towarzyszyły gospodyni przez całe jej życie do przechowywania odświętnej odzieży, cennych przedmiotów i dokumentów. Meble te odznaczały się bogatą dekoracją malarską, głównie o motywach kwiatowych. Tak było i zabawkami, które charakteryzowały się oryginalną formą i dekoracją. Koniki na kółkach, wózki i ptaki klepaki, malowane były w kolorze żółtym z motywami geometrycznymi, głównie okręgami, a także gałązkami w kolorach czerwonym i zielonym.

Na bazie lokalnego rzemiosła w końcu XIX w. została założona Szkoła Przemysłu Drzewnego, która przyczyniła się do rozwoju rzemiosła i jego popularyzacji także w innych miejscach, w tym w okolicach Leżajska.

Wystawa jest efektem współpracy Muzeum Kresów w Lubaczowie z Muzeum Architektury i Życia Ludowego im. K. Szeptyckiego we Lwowie. Oprócz obiektów z kolekcji tych dwóch placówek na ekspozycji zobaczymy też prace z kolekcji Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie i Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej w Przemyślu.

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZIN

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

ul. Jana III Sobieskiego 4
37-600 Lubaczów

Radruż 13
37-620 Horyniec-Zdrój

Nowe Brusno 103
37-620 Horyniec-Zdrój

Skip to content